Pomimo, że żyjemy w dość racjonalnym świecie to wśród dużej liczby ludności istnieje ciągle wiara w przesądy i zabobony. Nawet rozwijające się bardzo szybko nauka i technologia nie są wstanie wytępić pradawnych wierzeń dotyczących zdarzeń przynoszących szczęście lub pecha. Wiara w przesądy umożliwia ludziom podporządkowanie sobie otaczającego ich świata i zapewnia złudne uczucie kontroli nad nieprzewidzialnymi zdarzeniami. Stanowi ona też część tożsamości kulturowej wielu społeczeństw.
Piątek 13-tego budzi wśród ludzi na całym świecie sprzeczne uczucia. Ci którzy są przesądni obawiają się tego dnia i związanego z nim przysłowiowego pecha. Ci którzy przesądów się nie boją odważnie zaczynają dzień i są gotowi sprostać wszystkim jego wyzwaniom. Niezależnie od tego do której grupy ludzi się zaliczasz jedno jest pewne – przesądy są wśród nas. Jedne z nich są typowe dla pojedynczych krajów, inne dotyczą całych kręgów kulturowych. Zdecydowanie warto je znać aby nie popełnić jakiejś gafy podczas podróży do obcego kraju.
„Paraskewidekatriafobia” to strach przed piątkiem trzynastego dotykający ludzi w krajach anglojęzycznych, portugalskojęzycznych, francuskojęzycznych oraz wielu krajach europejskich. Z wyłączeniem Włoszech gdzie za pechowy dzień uznaje się piątek siedemnastego oraz Grecji, Rumunii i Hiszpanii gdzie ludzie obawiają się wtorku trzynastego. Piątek trzynastego w zależności od kalendarza wypada raz, dwa lub trzy razy w danym roku. Zabobon ten jest tak silny, że w niektórych krajach budując hotele pomija się w numeracji trzynaste piętro, z piętra 12-tego przechodzi się od razu na piętro numer 14.
Inne przesądy dominujące w Polsce i na świecie
Strach przed czarnym kotem przebiegającym drogę, oprócz piątku trzynastego, to kolejny przesąd popularny w Polsce. Wierzono kiedyś, że czarownice przybierały postać czarnych kotów aby zwabić swoje ofiary. Czarne koty były też uważane za najlepszego towarzysza czarownicy. Z tego powodu były w zamierzchłych czasach bardzo tępione i obecnie ich populacja nie jest zbyt duża. Wśród kotów dominują różne barwy, ale ciężko jest spotkać kota, który byłby całkowicie czarny bez domieszek innych kolorów. Zupełnie inaczej do czarnych kotów podchodzą mieszkańcy Japonii. W kraju tym czarny kot jest symbolem szczęścia, zwłaszcza w sprawach miłosnych.
Kolejnym przesądem godnym uwagi jest przekonanie dotyczące zbicia lustra, co prowadzić może do siedmiu lat nieszczęścia. Skąd wziął się ten przesąd? W dawnych czasach wierzono, że lustro stanowi odbicie duszy człowieka, a co więcej ją w sobie zatrzymuje. Zbicie lustra oznaczało więc w praktyce rozbicie własnej duszy, co uznawano za ogromne nieszczęście. Symbolika lustra pełni ważną rolę także w Meksyku gdzie mieszkańcy kraju wierzą, iż ustawienie dwóch luster naprzeciwko siebie otwiera drogę do diabła. Zaś mieszkańcy Ameryki Południowej po śmierci członka rodziny przykrywają wszystkie lustra w domu żeby zatrzymać jego duszę.
Aby ochronić się przed pechem często również „odpukujemy w niemalowane” i nie jesteśmy w tym zwyczaju jedyni. Amerykanie mają wyrażenie „knock on wood”, zaś Niemcy „auf Holz klopfen”. Wyrażenie to funkcjonuje także w języku francuskim oraz szwedzkim. Zwyczaj stukania w drewno związany jest prawdopodobnie z pogańską wiarą, iż w drzewach żyją dobre duchy przynoszące szczęście. Miały być one przywoływane poprzez stukanie w korę. Również podczas pochówku naszych przodków, kiedy ciało było kładzione na niemalowanej desce, krewni i rodzina często pukali w drewno aby odstraszyć złe duchy.
Filipińczycy mają tradycję według której po pogrzebie nie należy udawać się od razu do domu, ponieważ mogą za tobą podążyć złe duchy, dlatego też po pochówku zmarłego członka rodziny uczestnicy pogrzebu spotykają się w restauracji. Zwyczaj ten podobny jest to naszej stypy. Na Liwie zabronione jest pogwizdywanie w pomieszczeniach lub podczas pracy, ponieważ istnieje przekonanie że zachowanie to może sprowadzić demony i złe duchy. W Niemczech zaś nie wznosi się toastów wodą, ponieważ świadczyć to może o tym, iż chcemy śmierci ludzi z którymi pijemy.
W Japonii podczas snu nie należy leżeć z głową skierowaną na północ, ze względu na fakt, iż w taki sposób chowa się zmarłych. W tym kraju uważa się także, iż otwieranie parasola w zamkniętym pomieszczeniu przynosi pecha. W Wielkiej Brytanii pecha przynosi także kładzenie butów na stole. Oprócz faktu, iż świadczy to o złym wychowaniu jest to także symbol śmierci bliskiej osoby. W Egipcie zaś pecha przynosi bawienie się bez celu nożyczkami. Istnieje też wiele przesądów związanych ze zwierzętami. We Francji wdepnięcie w psie odchody prawą nogą przynosi pecha, a lewą nogą – szczęście. W Egipcie sowa to zły omen, jeśli ją słyszysz lub widzisz to możesz spodziewać się strasznych wiadomości.
Na szczęście w wielu kulturach oprócz zdarzeń i rytuałów przynoszących pecha jest też wiele takich które zwiastują pomyślność co pozwala na zrównoważenie działania złych mocy i przyciągnięcie szczęścia.
Źródła:
https://www.techverse.pl/przesady-i-zabobony-na-calym-swiecie-roznorodnosc-wierzen/
https://www.kalendarzrolnikow.pl/480/jestes-przesadny-kilka-slow-o-popularnych-zabobonach
https://rosnijwsile.pl/69-najpopularniejsze-przesady-w-polsce-i-na-swiecie/
