Słuchanie ze zrozumieniem to jedna z czterech podstawowych umiejętności językowych. Jest to jedna z ważniejszych umiejętności, ponieważ czynne posługiwanie się językiem w mowie czy piśmie powinno być poprzedzone jego recepcją czyli właśnie m.in. słuchaniem. Uczeń powinien nauczyć się rozpoznawać i rozróżniać elementy języka, który stara się przyswoić. W podobny sposób opanowujemy język ojczysty.
Wyróżnić można wiele sytuacji w życiu codziennym, w których potrzebne jest nam rozumienie ze słuchu. Są to oczywiście wszystkie sytuacje komunikacyjne takie jak rozmowa, ale także oglądanie telewizji i video, słuchanie radia czy też wykładów. Co bardziej istotne, podczas podróży za granicę konieczne jest dla nas rozumienie zapowiedzi na dworcach kolejowych i portach lotniczych, prowadzenie dialogów w restauracji czy też hotelu.
Słuchanie powiązane jest często z konkretnym celem lub zadaniem. Będąc na dworcu autobusowym gdy naszym celem jest podróż słuchamy bardzo uważnie informacji podawanych przez megafon. Gdy jednak znajdujemy się tam tylko w celu wcześniejszego zakupu biletów już tych ogłoszeń nie słuchamy. Zadaniowy charakter słuchania można na przykład zrealizować podczas rozmowy telefonicznej gdy po zakończonej rozmowie musimy zapisać otrzymaną przez telefon wiadomość.
Kolejnym przykładem słuchania w codziennej komunikacji jest tzw. słuchanie selektywne. Pomimo, iż słyszymy całość nagrania, filmu, wypowiedzi jeśli jest ona nudna lub wykorzystuje skomplikowany język to mamy tendencję do nie słuchania. Podczas słuchania selektywnego staramy się zrozumieć głównie informacje, które są nam potrzebne oraz które uznajemy za interesujące.
Jeśli posiadamy wystarczającą znajomość elementów języka takich jak struktury gramatyczne oraz jednostki leksykalne to jesteśmy w większym stopniu w stanie zrozumieć treść danego nagrania, a przynajmniej jego ogólny sens. Dużą rolę we właściwym odbiorze treści wypowiedzi/nagrania pełni tak zwany „domysł językowy”, który umożliwia nam wyodrębnianie potrzebnych informacji mimo niepełnego zrozumienia usłyszanych treści.
Jak możemy rozwijać umiejętność słuchania ze zrozumieniem?
Zdecydowanie należy sięgać po materiały autentyczne. W dobie Internetu istnieje wiele stron umożliwiających dostęp do autentycznych nagrań czy też podcastów. Do najbardziej znanych zaliczamy stronę: https://www.bbc.co.uk na której można słuchać angielskich stacji radiowych prezentujących wiadomości z kraju i ze świata. Kolejną ciekawą stroną jest strona: https://www.ted.com, na której znajdziemy podcasty poświęcone różnorodnym tematom z dziedziny psychologii, edukacji, AI i wielu innych.
Korzystanie z filmów i seriali to kolejny bardzo przyjemny sposób na ćwiczenie i rozwijanie naszych umiejętności słuchania. Oprócz oglądania filmów zaleca się także słuchanie audiobook’ów oraz muzyki obcojęzycznej. W przypadku audiobook’ów możemy dostosować je do swojego poziomu językowego. Decydując się zaś na naukę z filmami mamy do wyboru dwa główne rodzaje akcentów językowych: brytyjski oraz amerykański. Angielski amerykański jest zdecydowanie polecany dla osób początkujących ze względu na fakt, iż jest łatwiejszy do zrozumienia.
Dobrym sposobem na rozwinięcie wszystkich umiejętności językowych (nie tylko słuchania) jest oczywiście kurs językowy gdzie pod okiem kompetentnego lektora określimy swoje mocne i słabe strony. To lektor wybierze dostosowane do naszego poziomu ćwiczenia, dzięki którym będziemy rozwijać m. in. słuchanie ze zrozumieniem. Taka pomoc ze strony profesjonalisty wydaje się nieodzowna zwłaszcza gdy dopiero rozpoczynamy swoją przygodę z językiem. Oczywiście w miarę rozwoju naszych umiejętności możemy śmiało korzystać z zasobów dostępnych w Internecie.
Podczas z zajęć z lektorem możemy wykonywać takie ćwiczenia jak rozmowa na tematy związane z nieznanym jeszcze nagraniem, przewidywanie wyrazów które mogą się w nim pojawić, dopasowywanie obrazków do usłyszanych wypowiedzi, układanie obrazków w kolejności w jakiej pojawiają się w nagraniu, zadania typu „posłuchaj i zrób” czy też „posłuchaj i pokaż” i wiele innych dostosowanych do poziomu i wieku kursanta. Należy jednak pamiętać, że aby taka nauka była efektywna to potrzebny jest nauczyciel, który dobierze typy zadań odpowiednie do naszych umiejętności językowych.
Źródła:
Hanna Komorowska, „Metodyka nauczania języków obcych”, strony: 174-181
https://1000-slow.pl/blog/jak-poprawic-swoje-umiejetnosci-sluchania-w-jezyku-angielskim/
